teratoom
Inleiding
Een teratoom (Grieks: τεράτωμα, monsterlijke
zwelling) is een vorm van neoplasie, ontstaan uit ongedifferentieerde
stamcellen. Het zijn tumoren die weefsels of orgaancomponenten bevatten uit
alle drie de kiemlagen. Meestal liggen de tumoren ingekapseld in het lichaam
en zijn er verschillende gedifferentieerde weefsels aanwezig, als haar,
huid, tanden, spieren en zenuwen. Als het teratoom weefsels ontstaan uit
alle kiembladen bevat, wordt het matuur of rijp genoemd. Een embryonaal (immatuur,
onrijp) teratoom daarentegen bevat slecht gedifferentieerde epitheliale en
mesenchymale weefsels. Voor het overgrote deel zijn teratomen goedaardige
tumoren. Een klein deel heeft echter wel de mogelijkheid om maligne te
ontaarden.
Voorkomen (frequentie)
De meeste teratomen komen voor in de eierstokken (over het algemeen
goedaardig) en teelballen (vaker kwaadaardig). Overige frequent voorkomende
lokalisaties zijn de stuit, het centraal zenuwstelsel, weke delen in de
hals, het mediastinum, het retroperitoneum, de alvleesklier en de darmen.
Van alle ovariële tumoren zijn 58% teratomen. In 15% van de gevallen komen
ze beiderzijds voor. Er bestaat 1-3% kans op maligne ontaarding. De
tumoren ontstaan het meest frequent in de fertiele fase en zelden op
kinderleeftijd of na de menopauze.
Diagnose en therapie
Teratomen zijn radiologisch goed herkenbaar, zeker als er zich tanden in het
weefsel bevinden. Teratomen worden operatief verwijderd. Bij immature
teratomen en bij teratomen bij mannen wordt de operatie gevolgd door het
geven van chemotherapie.