syndroom van Reiter
Hans Conrad Julius
Reiter
(1881-1969)
Korte beschrijving
Het Syndroom van
Reiter is een aandoening waarbij een aantal klachten tegelijk voorkomen,
namelijk urethritis, artritis en conjunctivitis/iritis.
De ziekte begint meestal als een reactie op een bacteriële infectie, maar
niet iedereen die met die bacterie besmet wordt zal het syndroom van Reiter
ontwikkelen. Vele soorten bacteriën kunnen de oorzaak zijn: de meest
voorkomende in Nederland is Chlamydia trachomatis. Andere soorten zijn
Neisseria gonorrhoeae, Ureaplasma urealyticum, Salmonella spp., Shigella spp.,
Yersinia spp., en Campylobacter spp.
Ontdekking
Deze vorm van artritis is als eerste door Hans Reiter beschreven tijdens de
eerste wereldoorlog. Door slechte hygiënische omstandigheden kwam deze
ziekte als gevolg van infecties vooral opvallend veel voor bij soldaten.
Vandaar de volksnaam "soldatenziekte". Een meer moderne naam voor het
syndroom van Reiter is "reactieve artritis". Deze naam past in het streven
ziektes een naam te geven die de ziekte beschrijft, en ze niet naar een
persoon te noemen. Reiter voerde overigens in de tweede wereldoorlog
experimenten uit op concentratiekamp-gevangenen, dit is een extra reden de
ziekte niet langer het syndroom van Reiter te noemen.
Klachten
Huidafwijkingen op de voeten, passend bij het syndroom van Reiter; deze
worden keratoderma blenorrhagica genoemdIn het beginstadium kan reactieve
atritis slecht herkenbaar zijn. Hoewel de ziekte in principe bekend staat
als een gewrichtsziekte, staan de klachten van de urinewegen in het begin
vaak op de voorgrond: pijn of branderig gevoel bij plassen, vaker plassen.
De oogklachten komen niet bij alle patiënten voor (oogbindvlies-ontsteking
of conjunctivitis). Op de huid kunnen psoriasis-achtige plekken ontstaan,
vooral aan de voeten (keratoderma blenorrhagica). Bij een deel van de
patiënten (20-30%) komen psoriasis-achtige huidafwijkingen voor op de penis:
rode erosieve plekken, met een wit, verheven randje. Dit wordt balanitis
circinata genoemd. Pijnlijke gewrichtsontstekingen ontwikkelen zich pas een
aantal dagen of enige weken later. Deze treden vooral op in ruggewervels, de
heup-, knie- en enkelgewrichten.
Erfelijke factoren
Er is sprake van een erfelijk aanleg. Er is een verband geconstateerd met
een kenmerk in het bloed, namelijk het zogenaamde antigeen HLA-B27. HLA-B27
is ook in verband gebracht met de ziekte van Bechterew, een chronische
gewrichtsaandoening waar reactieve artritis op lijkt.
Diagnose
Zoals gezegd is de ziekte in het beginstadium lastig te herkennen. Met
bloedonderzoek kan een verhoogde bloedbezinking worden gevonden.
Behandeling
-
De ziekte is niet te genezen, maar verdwijnt meestal na een aantal weken of maanden. Wel kan de ziekte na verloop van tijd terugkomen en chronisch worden.
-
Als de ziekte het gevolg is van een infectie, dient deze eerst te worden bestreden met antibiotica.
-
Doorgaans worden ontstekingsremmende medicijnen, zogenaamde NSAID’s voorgeschreven, die tevens als doel hebben de pijn te verminderen.