wondroos, belroos, erysipeles
streptokokken
Wat is wondroos?
Wondroos is een ernstige bacteriële infectieziekte van de huid en
het onderhuidse vetweefsel. Er zijn twee ziektebeelden die worden
aangeduid met de naam wondroos, namelijk erysipelas en cellulitis.
Het onderscheid tussen erysipelas en cellulitis is vaak moeilijk te
maken. Wondroos wordt ook wel belroos genoemd.
Wondroos is niet één infectieziekte, maar een groep van
aandoeningen: de diepte van de infectie kan verschillend zijn, en
ook de veroorzaker (de bacterie) kan verschillen.
Behandeling met antibiotica moet zo snel mogelijk worden ingesteld
om ernstige complicaties te voorkomen. ONDERSCHAT HET NIET! De bacterieën kunnen uw lymfeklieren onherstelbaar aantasten!
Cellulitis moet niet verward worden met de bekende ‘sinaasappelhuid’
van de bovenbenen van vrouwen, dat heet namelijk officieel ‘cellulite’.
Hoe ontstaat wondroos?
Wondroos wordt veroorzaakt door bacteriën,
bijna altijd door streptokokken. De bacteriën dringen de huid binnen
via een wondje, bijvoorbeeld een kloofje tussen de tenen, een
puistje, een schaafwond, een brandwond of een operatiewond.
Patiënten die lijden aan lymfoedeem, zijn extra gevoelig voor
wondroos. Bij wondroos in het gezicht kan de bacterie ook afkomstig
zijn uit de oren, de neus of de bijholtes (neusbijholte,
voorhoofdsholte).
Wat zijn de verschijnselen?
Bij wondroos is meestal een been of het gezicht aangedaan. De huid
wordt dan plotseling rood, warm, gezwollen en pijnlijk. De rand is
scherpbegrensd en verheven. Soms ontstaan er ook blaren, of zelfs
bloedblaren, vooral bij ouderen aan de benen. De lymfeklieren kunnen
opgezet zijn: bij wondroos van het been in de liezen, bij wondroos
van het gezicht in de hals. De lymfebanen kunnen ontstoken zijn. Dit
laatste uit zich als een rode streep tussen de plaats van wondroos
en de lymfeklieren. Dit heet lymfangitis en wordt - overigens ten
onrechte - wel ‘bloedvergiftiging’ genoemd. De patiënt voelt zich
ziek en heeft soms hoge koorts.
Wondroos in het gezicht bij jonge kinderen zit meestal aan één kant
en het kind heeft dan vaak ook een oorontsteking aan dezelfde kant.
De aangedane huid rond het oog of op de wang is gezwollen en
verkleurd, van roze tot paarsblauw. Het kind is er erg ziek bij.
Wanneer niet snel behandeld wordt, kan de infectie zich in de diepte
uitbreiden en de spieren aantasten. Andere complicaties zijn het
ontstaan van abcessen, bloedvergiftiging (de bacterie verspreidt
zich via het bloed), nierontsteking, trombose in de hersenen en
hersenvliesontsteking (bij wondroos rond het oog bij kinderen). In
enkele gevallen kan wondroos tot de dood leiden, vooral bij
kinderen, ouderen en patiënten met een verminderde afweer.
|
Hoe wordt de diagnose
gesteld? De diagnose wondroos is meestal eenvoudig te stellen door de kenmerkende verschijnselen. Eventueel kan met een wattenstaaf een kweek op bacteriën worden afgenomen op plaatsen waar de huid beschadigd is.
Wat is de behandeling? Als het been erg gezwollen is, moet dit bestreden worden met zwachtels. Hierdoor neemt de werkzame concentratie van het antibioticum in de ontstekingshaard toe en geneest de wondroos sneller. Soms is naderhand nog een steunkous nodig. Sommige mensen krijgen zo vaak wondroos, dat een onderhoudsbehandeling met penicilline injecties 1 keer per maand nodig is. |
|
Wat kunt u zelf nog doen?
Bij wondroos aan een been is de bacterie
meestal binnengedrongen via een wondje tussen de tenen. Daarom is
het belangrijk een dergelijk wondje op te sporen en te behandelen.
Vaak zijn deze wondjes veroorzaakt door een schimmelinfectie en
wordt er dus behandeld met een crème tegen schimmels. Het is van
belang om na genezing de huid tussen de tenen goed in de gaten te
houden, omdat schimmelinfecties de neiging hebben vaak terug te
komen. Zo nodig moet dan weer snel met de crème worden behandeld.
Een goede hygiëne van de voeten is nodig, en het is belangrijk om de
tenen en de huid tussen de tenen na het douchen goed af te drogen.
Zie voor meer informatie de folder Voetschimmel.
Wondroos kan in het algemeen bij mensen met overgewicht leiden tot
ernstigere infecties. Afvallen in gewicht kan dan ook bijdragen om
in de toekomst minder risico te hebben op opnieuw wondroos.
Wat zijn de vooruitzichten?
Vrijwel altijd volgt na behandeling met
antibiotica een volledige genezing. Maar het komt bij wondroos van
de benen ook regelmatig voor dat het been naderhand wat dikker en
een beetje rood blijft. Dit kan worden tegengegaan door het gebruik
van een zwachtel of een elastische kous. In een aantal gevallen komt
de infectie later weer terug, vooral bij diegenen die van tevoren al
wat last hadden van dikke enkels of benen (lymfoedeem). Sommige
patiënten krijgen zo vaak wondroos dat ze preventief behandeld
moeten worden met penicilline injecties.
Bron: NVDV