home

abces klieren van Cowper

register

ten

Inleiding
De erwtvormige klieren van Cowper, ook wel bulbo-urethrale klieren genaamd, bevinden zich aan weerszijden van de mannelijke plasbuis (urethra) vlak voor het penislichaam. Dit stukje urethra wordt ook wel bulbaire urethra genoemd. De klieren van Cowper produceren een kleverig vocht dat in de urethra wordt geloosd. Het vermoeden bestaat dat dit vocht een rol speelt bij het klonteren van het spermavocht na de ejaculatie.

Abces
Een infectie van de bulbaire urethra kan zich uitbreiden naar de klieren van Cowper waardoor deze ontstoken raken. Als reactie op deze infectie en het ontstekingsproces kapselt omringend weefsel de ontstekingshaard in. Zo wordt voorkomen dat de infectie zich uitbreidt, maar er ontstaat wel een pusophoping en de bulbaire urethra zwelt op.

Oorzaken
Meestal wordt de infectie veroorzaakt door een seksueel overdraagbare aandoeningen zoals een infectie met gonokokken (gonorroe) of chlamydia. In eerste instantie veroorzaken deze micro-organismen een infectie van de geslachtsorganen. Als deze infectie niet wordt behandeld, kan die zich uitbreiden naar de bulbaire urethra en infecteren ze de klieren van Cowper. Dit leidt uiteindelijk tot abcesvorming. Als een infectie van een orgaan in de directe omgeving met een andere bacterie (bijvoorbeeld streptokokken) niet wordt behandeld, kan deze zich ook verspreiden naar de bulbaire urethra en hierdoor naar de klieren van Cowper.
Soms is de oorzaak een urethrastrictuur, een vernauwing in de urethra. Door de vernauwing is de urinestroom geblokkeerd en blijft er urine in de blaas achter (urineretentie). Dit kan een infectie veroorzaken.

Verschijnselen
Een abces van de klieren van Cowper is buitengewoon pijnlijk. Aanvankelijk is de pijn voelbaar in het perineum (het gebied tussen de basis van de penis en de anus). Van tijd tot tijd heeft iemand koorts met koude rillingen. Vaak komt er pus uit de penis en is urineren moeizaam en pijnlijk. Bij onderzoek is een zwelling voelbaar aan de linker- en/of rechterkant van het perineum. Bij aanraking is deze zwelling pijnlijk.

Complicaties
Als de aandoening niet wordt behandeld, kan de infectie zich snel uitbreiden naar de penis en de huid van het scrotum. Dit kan zeer ernstige gevolgen hebben: gangreen van Fournier. Dan laten soms grote delen van de huid los, inclusief het onderliggende vet- en spierweefsel.

Diagnose
Vaak wordt bij een abces van de klieren van Cowper ten onrechte de diagnose infectie van de urinewegen gesteld. Ook bij veel andere huidaandoeningen zijn de penis en het perineum rood en gezwollen, bijvoorbeeld bij een perineumabces. Daarom moet de diagnose met grote zorg worden gesteld met behulp onderzoeken als:

• urine-onderzoek;

• onderzoek van afscheiding uit de penis;

• CT-scan;

• uretrografie;

• naaldaspiratie van het abces.

Bloedonderzoek kan een infectie van de urethra aantonen. Onderzoek van afscheiding kan duidelijk maken welke organisme de infectie heeft veroorzaakt.
Een CT-scan maakt duidelijk of het gaat om een abces van de klieren van Cowper of om een andere aandoening. Bij een naaldaspiratie wordt via een naald wat vloeistof uit de zwelling gehaald en kan de aanwezigheid van pus worden bevestigd.
Uretrografie geeft een globale indicatie van een urethrastrictuur. Door contrastvloeistof in de urethra te injecteren kan vervolgens met een röntgenfoto de exacte locatie van het abces in beeld worden gebracht.

Behandeling
Een abces van de klieren van Cowper wordt meestal behandeld door een drainage. Dan maakt de chirurg een kleine snee (incisie), zodat de pus uit het abces kan weglopen. Daarna volgt een behandeling met antibiotica om de infectie verder te bestrijden.
Als er sprake is van een urethrastrictuur, dan moet later het vernauwde deel van de urethra chirurgisch worden verwijd.

Prognose
Door een tijdige en juiste behandeling is een abces van de klieren van Cowper meestal te genezen. In andere gevallen kan de aandoening overgaan in het gangreen van Fournier en als dit niet tijdig wordt ontdekt, kan iemand overlijden.
Door de veroorzakers goed te behandelen kan worden voorkomen dat een abces terugkeert.