adenoïtis, infectie neusamandel
ten
De neusamandelen (adenoids) zijn groepjes lymfeweefsel die achter de neus in de keel liggen. Er is feitelijk slechts één amandel, hoewel meestal van amandelen wordt gesproken. In tegenstelling tot de keelamandelen kunnen de neusamandelen alleen met speciale instrumenten zichtbaar worden gemaakt.
De neusamandel filtert bacteriën en virussen uit de lucht die we inademen en maakt dus deel uit van ons afweersysteem.
Wanneer de neusamandel zodanig opzwelt dat hij de doorgang van de neus naar de keel en de longen blokkeert, ontstaan er problemen. De kans op vergroting van de neusamandel is het grootst tussen het vierde en het tiende levensjaar. In de puberteit krimpen de neusamandelen meestal.
Adenoïditis
Adenoïditis is een infectie van de neusamandel. Meestal is een virus de oorzaak, maar soms kan een bacterie in het weefsel doordringen. In dit laatste geval houden de klachten als keelpijn en koorts langer dan drie dagen aan.
Door terugkerende infecties kan de neusamandel zodanig opzwellen dat de luchtwegen geblokkeerd raken. Hierdoor ontstaan vaak ademhalingsmoeilijkheden. Bij kinderen komt adenoïditis veel voor.
Verschijnselen
Mensen met adenoïditis hebben keelpijn en koorts. Ze ademen het grootste deel van de tijd door de neus, hebben een rumoerige ademhaling en spreken nasaal.
De kinderen hebben meestal een open mond en als de adenoïditis lang aanhoudt ook slechte tanden.
Bij kinderen met een opgezwollen neusamandel ontstaan ook vaak oorinfecties. Dit komt doordat de verbinding tussen de neus en het oor via de buis van Eustachius wordt geblokkeerd. De oorzaak is echter onduidelijk, omdat deze infecties soms zelfs blijven terugkomen nadat de neusamandel is verwijderd. Een ander kenmerk is het snurken.
Diagnose
De diagnose adenoïditis wordt voornamelijk gesteld op basis van de klinische kenmerken en een visueel onderzoek. Ter bevestiging van de diagnose kan een röntgenfoto gemaakt worden.
In uitzonderingsgevallen wordt een kweek gemaakt van een uitstrijkje van de neusamandel. Als daarin bacteriën aanwezig zijn, is er sprake van een bacteriële ontsteking. Aan de hand van een bacteriekweek kan eveneens worden vastgesteld voor welke antibiotica de bacteriën gevoelig zijn. Zo kan ervoor worden gezorgd dat de juiste antibiotica worden voorgeschreven. Met andere onderzoeken zoals bloedonderzoek, wordt deze diagnose ondersteund.
Behandeling
De twee belangrijkste redenen voor het verwijderen van de neusamandel zijn:
- terugkerende infectie ondanks behandeling met antibiotica en
- ademhalingsmoeilijkheden door opgezette amandelen.
De operatie is eenvoudig uit te voeren. Vooral kinderen genezen snel. Ouderen moeten na de ingreep meestal een dag in het ziekenhuis blijven, omdat bij hen de kans op een nabloeding groter is.