pancreatitis. alvleesklierontsteking
ten
Inleiding
Alvleesklierontsteking is
een ontsteking van de alvleesklier, een klier die achter de maag ligt. De
alvleesklier (pancreas) heeft een functie bij de vertering van eiwitten en
vetten in de darm en de productie van insuline.
Een acute ontsteking kan beperkt blijven tot de alvleesklier zelf en geneest
dan meestal vanzelf. Soms is de ontsteking ernstiger als de
verteringsstoffen vrijkomen en deze de alvleesklier zelf beschadigen. Als de
ontsteking steeds terugkomt noemen we dat een chronische
alvleesklierontsteking.
Er bestaan twee vormen van pancreatitis: acute pancreatitis en chronische
pancreatitis. Beide zijn ernstige aandoeningen die met veel pijn gepaard
kunnen gaan. Men spreekt van een chronische pancreatitis, indien de acute
situatie langer dan zes maanden duurt.
Oorzaken
De belangrijkste oorzaken van alvleesklierontsteking zijn galstenen en
overmatig alcoholgebruik,
aandoeningen van de galwegen, trauma, hypercalcemie (te veel calcium in het
bloed), hyperlipidemie (te veel vetten in bloed), erfelijke factoren,
hemochromatose (een ijzerstapelingsziekte) en niet gekende redenen. De lever
maakt gal, die zich verzamelt in de galblaas. Van de galblaas loopt de
galafvoer naar de darm door de alvleesklier en komt samen met de uitvoergang
van de alvleesklier in de darm uit. Als een galsteentje de galafvoer
belemmert, raken de galwegen ontstoken, de alvleesklier kan dan ook zijn
stoffen niet kwijt en raakt ook ontstoken.
Alcohol kan bij mensen die daarvoor gevoelig zijn de alvleesklier (en ook de
lever) beschadigen. Dat kan gebeuren als men langere tijd dagelijks 5-6
glazen alcohol of meer drinkt.
Symptomen
Chronische pancreatitis kan asymptomatisch zijn of buikpijn, malabsorptie of
diabetes mellitus geven.
De pijn wordt meestal diep in de bovenbuik naar de rug gevoeld, in hoogte
van dag tot dag variërend. In een vroeg stadium van de ziekte kan de pijn
episodisch optreden: aanwezig zijn voor dagen of weken en dan verdwijnen
voor meerdere maanden vooraleer terug te keren.
Aanvallen van acute pancreatitis kunnen bovenop chronisch pijnverloop
optreden.
Aangezien de eilandjes van Langerhans in de pancreas gelegen zijn, kan als
symptoom diabetes mellitus type-1 optreden.
Behandeling
De volgende behandelingen zijn mogelijk:
- in eerste instantie: non per os (niets in de mond), zo krijgt de alvleesklier rust om te herstellen;
- als de genezing meer dan 2 dagen duurt: ook parenteraal voeden;
- medicamenteus door gebruik van antacida, spijsverteringsenzymen bij de maaltijden en vetbeperking in het dieet met pijnstillers zo nodig;
- operatief met wegname van aangetaste delen en om een betere afvloei van de pancreassappen te verkrijgen.
Pijnbestrijding via door een van de volgende methodes:
- orale inname van pijnstillers;
- de (tijdelijke) 'verbranding' -door alcohol- van de zenuwblok;
- een geïmplanteerde morfinepomp.