ischias, pijn grote beenzenuw
ten
Ischias is een ander woord voor pijn in de grote beenzenuw. Die zenuw heet 'nervus ischiadicus' en loopt vanaf de lage rug via de heup door tot in het been. De pijn is vaak stekend of branderig. Soms zijn er pijnscheuten waardoor het moeilijk is om rechtop te staan. Ook al kan de pijn hevig zijn, het is bijna nooit zo dat de zenuw blijvend beschadigd is. Meestal gaat de pijn vanzelf over.
De pijn treedt plotseling op en 'schiet' daarbij van boven naar beneden. Daarbij kunnen ook andere klachten optreden zoals een branderig gevoel, spierzwakte, een verdoofd gevoel of tintelingen in been, voet of tenen. Ook kan er spierkramp bij voorkomen.
Ischias betekent dus dat er klachten zijn maar waar de klachten precies door komen is niet altijd bekend. De huisarts of medisch specialist kunnen vaststellen of er verder onderzoek naar de oorzaak nodig is.
Waardoor kan het komen?
Ischias ontstaat door 'druk' op de zenuw. Dit kan komen door een zwangerschap of bevalling, door zwaar tillen, een verkeerde lichaamshouding of een verkrampte bilspier. Vaak is de oorzaak onduidelijk en gaat de pijn vanzelf weer weg. Heel zelden wordt ischias veroorzaakt door hernia of een tumor.
Hoe wordt het vastgesteld?
De huisarts kan door van het stellen van vragen (dit heet 'anamnese') vaststellen of iemand ischias heeft. Met behulp van die vragen en in sommige gevallen een lichamelijk onderzoek, kijkt de huisarts waar de ischias vandaan komt.
Wat kan helpen?
Mensen kunnen zelf veel doen aan ischias. Sommige mensen hebben baat bij het koelen, verwarmen of masseren van het pijnlijke gebied. Het is daarnaast belangrijk om te proberen in beweging te blijven, een beetje pijn kan daarbij geen kwaad maar bij ernstige pijn kan de huisarts advies geven. Verder is het verstandig om niet te zwaar te tillen.
Een pijnstiller kan helpen tegen de pijn. Zo nodig geeft de de huisarts een verwijzing voor oefentherapie door een fysio- of oefentherapeut. Als de ischias wordt veroorzaakt door een hernia en er geen behandeling is die helpt, kan een herniaoperatie nodig zijn. Zie hiervoor ook herniaoperatie.
Wie kan helpen?
De huisarts kan mensen met ischias behandelen en begeleiden. Als het nodig is, verwijst de huisarts door naar een oefentherapeut of fysiotherapeut voor de verdere behandeling.
Ermee leven
Pijn is vervelend en kan invloed hebben op het humeur en het functioneren van mensen. Het kan over het algemeen geen kwaad om met deze aandoening aan het werk en in beweging te blijven. Bepaalde werkzaamheden kunnen echter moeilijk zijn, het is raadzaam om in dat geval met de bedrijfsarts te overleggen. Het is over het algemeen gunstiger voor het herstel om naar het werk te blijven gaan en het werk tijdelijk aan te passen. Als dat niet lukt, is het aan te raden om contact te houden met collega's en leidinggevenden.
Het is handig om nog vóór een eventuele ziekmelding een afspraak te maken met de bedrijfsarts. Iemand die zich niet ziek meldt, kan ook een afspraak maken met de bedrijfsarts of de bedrijfsverpleegkundige om de problemen op het werk te bespreken. Misschien is het mogelijk om met kleine aanpassingen aan het werk te blijven. Informatie over het arbeidsgezondheidskundig spreekuur kan men krijgen bij de arbodienst of via de werkgever.
De bedrijfsarts en de huisarts kunnen informatie uitwisselen om de begeleiding optimaal op elkaar af te stemmen, maar nooit zonder toestemming van de patiënt.
Tegenwoordig is het wettelijk geregeld dat zowel de werkgever als de werknemer zich moeten inzetten voor hervatting van het werk ('Wet Verbetering Poortwachter').