home

  

Ziekte van Dupuytren, Keltische klauw

 

register

  

syndromen /
ziekte van....
 

Guillaime, baron Dupuytren
(1777-1835)


   Inleiding
Deze frequente aandoening werd in 1831 voor het eerst beschreven en operatief behandeld door baron Guillaume. Dupuytren in Parijs. Het begin van deze ziekte zou kunnen gevonden worden bij de Kelten, vandaar ook de naam "Keltische Klauw".
Hoewel dit ziektebeeld reeds lang wordt bestudeerd is de oorzaak nog steeds niet bekend. De aandoening wordt gekenmerkt door het ontstaan van fibreuze knobbels in de handpalm die zich uitbreiden tot strengen van de handpalm tot de vingers. Tenslotte kan retractie optreden met een flexiestand van de vinger. Het begin van de ziekte wordt meestal vastgesteld na het 40ste levensjaar maar het kan ook vroeger; meer bij mannen dan bij vrouwen en bij meer dan de helft komt de aandoening dubbelzijdig voor. De ziekte is familiair, dit betekent dat, wanneer iemand in een familie de ziekte heeft, de kans dat iemand anders uit dezelfde familie de ziekte ook krijgt groter is dan wanneer de ziekte niet in de familie voorkomt. Erfelijkheid is echter (nog) niet bewezen.

Verloop
Het verloop is zeer variabel: het begint met een knobbel in de handpalm die kan evolueren tot een koord en eventueel tot een contractuur. Sommige patiënten hebben reeds 6 maanden na het eerste merkbare begin een duidelijke contractuur; anderen daarentegen houden 20 jaar enkele onschuldige knobbeltjes zonder enig teken voor progressie. Ook na een operatieve ingreep varieert het verloop: sommigen krijgen reeds enkele maanden na de ingreep een recidief, terwijl anderen 10 of meer jaren vrij blijven van recidieven. Soms worden knobbels op de voetzool gezien (ziekte van Lederhose), ook een verharding van de penisschacht met kromstand gedurende de erectie (ziekte van Peyronie) behoort tot hetzelfde ziektebeeld.

Symptomen
De ziekte van Dupuytren begint heel onschuldig, zonder pijn en zonder ontstekingsverschijnselen. Het zijn vooral de pink en de ringvinger die het meest getroffen worden. Het eerste teken dat de patiënt gewaar wordt, is een lichte verharding van de handpalm. Na verloop van tijd ontstaan er palmaire knobbeltjes. Vervolgens vormen de knobbeltjes een onderhuidse streng. Deze streng is afkomstig van een peesblad dat zich omvormt tot een harde koord en na verloop van tijd op de vinger trekt zodanig dat deze niet volledig meer kan gestrekt worden. De buigpezen hebben met dit ziekteproces niets te maken. De knobbels ontstaan tussen huid en pezen.
Operatieve behandeling
Om een goed bruikbare hand te houden is operatief ingrijpen een mogelijkheid. U moet zich hierbij echter wel realiseren dat de (plastisch) chirurg alleen maar de ziekteverschijnselen kan weghalen, maar niet de ziekte zelf. De kans dat de vingers na de operatie op een gegeven moment toch weer krom gaan staan blijft dus altijd aanwezig.
Bij de operatie zal de chirurg de bindweefselstrengen zoveel mogelijk weg proberen te halen, zodat de vingers weer gestrekt kunnen worden. Ook kan de chirurg een klein lapje huid van een andere plaats in het lichaam inzetten. In ernstige gevallen kan de chirurg een grote huidlap van de onderarm inzetten, compleet met bloedvaten. Dit is echter een zeer uitgebreide operatie, met een langdurige nabehandeling.

Complicaties
De belangrijkste complicaties zijn een verstoring in de bloedvoorziening van het ingezette huidlapje, het ontstaan van een buigbeperking (u kunt de vingers dan niet helemaal meer buigen) en het ontstaan van een zwelling. Een zwelling heeft een nadelige invloed op zowel de doorbloeding als op de bewegelijkheid.Voorkomen is hier dus beter dan genezen.

Niet-operatieve behandeling
Tegenwoordig is behandeling van de ziekte van Dupuytren mogelijk zonder operatie met behulp van de zogenaamde naaldaponeurotomie. De procedure die bij deze manier van behandeling gevolgd wordt, staat hieronder beschreven.
Om te beginnen wordt tussen de huid en de verdikte aponeurose een mengsel van een Prednison preparaat en Lidocaine (verdovend middel) 1 op 5 ingespoten. Vervolgens wordt met een speciale naald de contraherende streng doorgenomen. Er is geen andere anaesthesie nodig. De behandeling duurt slechts ongeveer een half uur. Gedurende 6 weken moet de patient strekoefeningen met de vinger doen.

Voordelen naaldaponeurotomie
Samengevat zijn de voordelen van de naaldaponeurotomie ten opzichte van de eerder genoemde operatieve behandeling als volgt:

  • Geen anaesthesie nodig;
  • Behandeling duurt slechts 30 minuten;
  • Zeer weinig complicaties;
  • Recidief niet hoger dan bij operatieve behandeling;
  • Bij recidief is eenvoudig nieuwe behandelig mogelijk;
  • Minder en minder ernstige complicaties;
  • Korte wachttijden

Biografie
Baron Guillaume Dupuytren (5 oktober 1777 - 7 februari 1835) was een Frans chirurg, vooral bekend als de ontdekker van de Contractuur van Dupuytren.
Dupuytren werd geboren in Pierre Buffière, een klein stadje in Limousin, Frankrijk. Zijn geneeskundige opleiding in Parijs werd betaald door een Franse cavalerie-officier. Op 25-jarige leeftijd werd Dupuytren staflid van het Hôtel-Dieu Hospitaal in Parijs en in 1808 adjunct kliniekhoofd. In 1815, toen hij 38 jaar was, werd Dupuytren hoofdchirurg aan dit befaamde ziekenhuis nadat hij via intriges zijn superieur en mentor Phillipe Pelletan aan de kant wist te schuiven. Onder zijn bewind werd het Hôtel-Dieu Hospitaal een van de meest prestigieuze ziekenhuizen van Europa.

In 1831 beschreef hij een aandoening van de hand die gekenmerkt wordt door het ontstaan van harde knobbels in de handpalm. Deze aandoening leidt tot het kromtrekken (contractuur) van de vingers. Deze contractuur was eerder beschreven door Sir Astley Cooper en Sir Henry Cline sr., maar het was Dupuytren die het letsel niet, zoals Cooper, in de huid of pees lokaliseerde, maar in de aponeurosis palmaris. De Franse arts was de eerste die tot de bevinding kwam dat de kwaal, die voortaan zijn naam zou dragen, behandeld kon worden door een chirurgische ingreep.

Dupuytren was bevriend met de koning Lodewijk XVIII en daarna met Karel X, die hem tot zijn lijfarts benoemde. Dupuytren was niet alleen bekend om zijn beschrijving van de contractuur, maar onder andere ook door zijn beschrijving van de bimalleolaire enkelfractuur.

Op 57-jarige leeftijd stierf Dupuytren aan longontsteking als gevolg van tbc.