home

  

de pedagoog, opvoedkundige

register

  

paramedische
beroepen

 

Pedagogiek
Pedagogiek of opvoedkunde is de studie van de manier waarop volwassenen (ouders, opvoeders, onderwijzers) jeugdigen grootbrengen met een bepaald doel. Een beoefenaar van deze studie heet een pedagoog. De studie van het onderwijs wordt onderwijskunde genoemd. De studie van het lesgeven zelf heet didactiek.

 

Opvoedingswetenschap
De pedagogiek is de wetenschap van de ontwikkeling van een kind tot aan zijn volwassenheid. Pedagogiek is afgeleid van het Griekse woord 'paidagoogia' wat letterlijk 'kinderleiding' betekent. De wetenschap bestudeert de opvoeding, de ontwikkelingsfasen, en ook de relatie tussen het kind en zijn omgeving: familieleden, school, vriendjes en vriendinnetjes, de gebouwde omgeving, media, etc. De nadruk ligt vooral op het handelen. Onder pedagogie wordt de praktijk van het opvoeden verstaan. Ook wordt de opvoeding van moeilijk opvoedbare kinderen onderzocht. Ze leven in een moeilijke situatie of het dreigt verkeerd te lopen.

Opmerkelijk is dat de opvoedingswetenschap (pedagogiek) lang niet in alle landen als zelfstandige wetenschap bestaat, in Nederland en Vlaanderen is dit overigens wel het geval. In Groot-Brittannië heet het Education en is het één profiel samen met Maatschappelijk werk en dienstverlening. Er bestaat dus geen apart Pedagogiekprofiel. In Duitsland heeft men Socialpedagogik, dit komt redelijk overeen met Pedagogiek in Nederland, alleen is het in Duitsland alleen op de universiteit te volgen. In Vlaanderen heet het Pedagogie, maar het idee erachter is hetzelfde als in Nederland.

Specialisaties
Binnen de pedagogiek worden de volgende specialisaties onderscheiden;

  • sociale pedagogiek, soms ook volwassenenpedagogiek genoemd;

  • onderwijspedagogiek (met inbegrip van didactiek, en onderwijskunde);

  • klinische pedagogiek;

  • gezinspedagogiek;

  • theoretische pedagogiek;

  • forensische pedagogiek;

  • historische pedagogiek bestudeert hoe in het verleden pedagogen (onderwijzers en ouders) gestalte gaven aan de wens jeugdigen met een bepaald doel groot te brengen;

  • orthopedagogiek bestudeert het grootbrengen van jeugdigen met een handicap: ontwikkelingsstoornis zoals ADHD of leerstoornis zoals dyslexie;

  • mediapedagogiek bestudeert de impact van nieuwe media op opvoeding.

Sommigen menen dat er theorieën zijn die altijd en overal zouden gelden over het (beïnvloeden van) menselijk gedrag. Anderen menen dat het menselijk gedrag niet is te voorspellen, en gaan "slechts" na hoe het in het verleden is toegegaan. Soms wordt pedagogiek gezien als een vorm van toegepaste psychologie.

In de theorie heeft men verder acht terreinen van opvoeding onderkend: emotionele vorming, esthetische vorming, ethische vorming, intellectuele vorming, lichamelijke opvoeding, persoonlijkheidsvorming, seksuele opvoeding en sociale vorming.

 

Opleiding

Een universitaire studie in de pedagogische wetenschappen wordt aangeboden in:

  • Universiteit van Amsterdam;

  • Vrije Universiteit van Amsterdam;

  • Vrije Universiteit Brussel;

  • Universiteit Gent;

  • Rijksuniversiteit Groningen;

  • Universiteit Leiden;

  • Katholieke Universiteit Leuven;

  • Radboud Universiteit Nijmegen;

  • Universiteit Utrecht.

Een HBO-opleiding Pedagogiek wordt aangeboden op:

  • NHL Hogeschool;

  • Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (Nijmegen);

  • Hogeschool INHolland (Amsterdam);

  • Hogeschool van Amsterdam;

  • Hogeschool Rotterdam;

  • Hogeschool Utrecht;

  • Fontys Hogescholen (Amsterdam, Den Haag, Eindhoven, Sittard en Tilburg).