Scimex Lectularius, bedwants, bedbug
bedwants
Beschrijving
De bedwants is een klein insect en wordt 5 tot 6
millimeter lang. De kleur is roodbruin tot bruin, net vervelde exemplaren
zijn lichter maar kleuren bij. Het lichaam is breed en sterk afgeplat. Net
als vlooien, waar bedwantsen overigens niet aan verwant zijn, hadden
bedwantsen ooit vleugels, maar hebben deze in de loop der tijd weer
grotendeels verloren. De restanten zijn zichtbaar als twee kleine 'flapjes'
achter het halsschild. Op het achterlijf zijn verticale rijen haren
aanwezig, waardoor de wants gestreept lijkt.
Levenswijze
De bedwants leeft van bloed van onder
andere de mens, en dankt de naam aan de plek in huis waar doorgaans de
meeste bedwantsen zich bevinden, namelijk in en rond het bed. De bedwants
prikt met zijn steeksnuit door de huid, deze bestaat uit een buisje dat
bloed zuigt en een tweede dat verdovende en antistollende stoffen
injecteert. Hierdoor voelt men de beet niet en stolt het bloed minder snel
wat de stroom op gang houdt tot de wants genoeg heeft.
Aangenomen werd dat bedwantsen in de westerse wereld, onder andere als
gevolg van het gebruik van DDT, uitgeroeid waren. De laatste jaren lijkt het
insect echter bezig aan een comeback. In Europa was de soort zeldzaam maar
de aantallen stijgen. Vooral inwoners van New York hebben te kampen met het
insect dat in hun bedden woont en zich voedt aan hun bloed. In 2007 werd
duidelijk dat ook in hotels in Amsterdam en Brussel de bedwants weer met
enige regelmaat voorkomt.
Andere soorten De hier besproken soort Cimex lectularius is niet de enige bedwants, maar in
gematigde streken wel de bekendste soort. In meer tropische streken komt
Cimex hemipterus voor, die ook zuigt aan vleermuizen en vogels en Leptocimex
boueti in westelijk Afrika en Zuid-Amerika leeft van mensen- en
vleermuizenbloed. Er zijn nog meer soorten, die voornamelijk van
vleermuizen- en vogelbloed leven. Niet-verwante wantsen die van menselijk
bloed leven, zoals de soort Triatoma infestans (onderaan afgebeeld) worden
soms ook bedwants genoemd. Deze laatste soort behoort tot de roofwantsen en
kan in tegenstelling tot de bedwants wel ziektes overbrengen, zoals de
ziekte van Chagas, veroorzaakt door de bacterie Trypanosoma cruzi.
De wants is eenmaal volwassen een goede overlever die maanden zonder voedsel
kan. Door het afgeplatte lichaam kunnen de smalste spleten worden betreden,
zoals de vele plooien in het beddengoed. Uitgeademde CO2 en lichaamswarmte
trekken de dieren aan. De bedwants kan in principe overal prikken, maar de
benen lijken favoriet. De steekwondjes hebben veel weg van muggenbulten;
kleine, rode bultjes. Soms zijn rijen bultjes aanwezig, deze zijn
veroorzaakt door een bedwants die gestoord werd tijdens het voeden en
meerdere malen kort na elkaar geprikt heeft. De wondjes genezen over het
algemeen snel, soms komen huidinfecties voor of worden de bultjes
opengekrabt waardoor littekens ontstaan. De rode vlekjes zijn pas na enkele
weken volledig verdwenen. In tegenstelling tot andere bloedzuigende insecten
als sommige muggen en vlooien, kan de bedwants geen ziektes overbrengen.
Bij de bevruchting van de bedwants vindt een traumatische inseminatie
plaats; het mannetje maakt geen gebruik van een vrouwelijk geslachtsorgaan,
maar maakt een gat in het vrouwtje om de geslachtscellen af te geven. De
wijfjes leggen enkele tot ongeveer 10 eitjes per dag en in totaal ongeveer
200 gedurende hun leven. Uit een ei komt na ongeveer 2 weken de nimf
tevoorschijn, die uiterlijk al op de ouders lijkt. De nimf (onderaan
afgebeeld) ondergaat een aantal vervellingen en is na zes weken volwassen.
Verspreiding
