nicotineverslaving

tabaksplanten

tabaksplant

tabak

Omvang
Volgens de World Health Organisation zijn er wereldwijd 1,1 miljard rokers, waarvan er naar schatting 200 miljoen in Europa wonen. In Nederland rookt eenderde van de volwassenen van 15 jaar en ouder, dat was gemiddeld in 1999 34% (37% van de mannen en 31% van de vrouwen).

Stoppen
Een groot deel van de rokers is in meer of mindere mate ontevreden met hun roken. Van de volwassen rokers (15 jaar en ouder) zegt 32% te willen stoppen binnen 5 jaar. Jaarlijks lukt het 100.000 mensen om te stoppen met roken. De cold turkey methode is het meest populair onder de stoppers (74%). Cold turkey wil zeggen op eigen kracht, dus zonder hulpmiddelen. 16% kiest voor nicotinevervangende middelen. Slechts 3%, van alle mensen die op eigen gelegenheid stoppen, slaagt erin het stoppen minimaal 1 jaar vol te houden. Een essentiële succesfactor is motivatie om te stoppen.

Gevolgen
Roken is verantwoordelijk voor een aanzienlijk voor de totale ziekte en sterfte in Nederland. Kanker van lage en hoge luchtwegen, chronisch obstructieve longziekten (COPD) en hart- en vaatziekten ontstaan mede als gevolg van roken. In 1997 zijn tenminste 22.926 mensen gestorven (49% van de totale sterfte) ten gevolge van met roken samenhangende aandoeningen. Stoppen met roken reduceert het gezondheidsrisico aanzienlijk en is ook zinvol op oudere leeftijd en na reeds ontstane gezondheidsschade. Gemiddeld worden er 5 pogingen ondernomen alvorens met succes gestopt wordt met roken.
In een nieuwe rapport van het Britse 'Koninklijk Artsen Genootschap' (RCP) worden sigaretten gelijkgesteld met een verslavende drug als heroïne, en wordt korte metten gemaakt met de argumentatie voor sigaretten met een laag teergehalte.

Het rapport bevat verder keiharde kritiek op de meetmethodes die het de tabaksfabrikanten toestaat hun producten als 'laag in teer' aan te bieden. Samengevat zegt de RCP dat de maatschappij wakker moet worden en erkennen dat een kwart van de volwassene bevolking ernstig verslaafd is aan een dodelijke drug en dat wij moeten ophouden met te doen alsof sigaretten een onschuldige of eigenaardige lifestyle gewoonte is. "Sigaretten zijn een heel efficiënt middel om nicotine te leveren en zijn net zo verslavend als drugs als heroïne en cocaïne."

nicotine

Hulp bij het stoppen met roken

Nicotine-vervangende producten (kauwgum, pleister, neusspray en inhaler)
Nicotine-vervangende producten zijn in combinatie met counseling effectiever dan een placebo of geen behandeling. Nicotineinhaler blijkt het effectiefst, nicotinekaugum het minst effectief. Ongeveer 80% van de personen die een of andere vorm van nicotinevervanging heeft gebruikt valt na enige tijd weer terug.
Antidepressiva
Uit onderzoek blijk dat antidepressiva effectiever zijn dan een placebo als middel om te stoppen met roken. Met name bupropion en nortriptyline lijken effectief, waarbij het erop lijkt dat nortriptyline effectiever is dan bupropion.

Het werkingsmechanisme van antidepressiva als hulpmiddel bij het stoppen van roken is onduidelijk. Het is niet zo dat de effecten op stoppen met roken alleen veroorzaakt wordt door de behandeling van depressieve klachten.
Bupropion is, mits bij de juiste patiënten toegediend en in combinatie met goede voorlichting en ondersteuning, vooralsnog de effectiefste (geregistreerde) methode om te stoppen met roken.