Wat is het?
Polymorfe lichteruptie (PMLE) is de officiële naam van zonne-allergie. PMLE
is de meest voorkomende vorm van lichtovergevoeligheid. Van zonne-allergie
of lichtovergevoeligheid spreken we pas wanneer iemand een huidontsteking
krijgt na een normale blootstelling aan licht. PMLE is een vrij zeldzame
aandoening. Wie krijgt het?
PMLE komt bij mannen en vrouwen evenveel voor. De aandoening ontstaat vaker
bij patiënten met een licht huidtype, maar mensen van elke huidskleur kunnen
PMLE ontwikkelen. Meestal begint PMLE op jong volwassen leeftijd.
Hoe ontstaat het?
Polymorfe lichteruptie wordt door licht veroorzaakt. Zonlicht uit zichtbaar
licht en uit onzichtbaar ultraviolet licht. UV-licht wordt onderverdeeld in
(kortgolvig) UVB en (langgolvig) UVA. Het ultraviolet licht is
verantwoordelijk voor bruining van de huid en zonverbranding. Dit zijn de
normale huidreacties die ultraviolet licht kan veroorzaken.
Bij PMLE is er sprake van afwijkende reacties op ultraviolet. Het UVA wordt
tegenwoordig beschouwd als de belangrijkste veroorzaker van de aandoening.
Waarom PMLE precies ontstaat is helaas nog niet bekend. Wel is duidelijk dat
mensen met een lichte huidskleur en makkelijk verbranden eerder PMLE
ontwikkelen dan mensen met een donkerder huidtype. De aandoening kan op elke
leeftijd beginnen, ook wanneer men voorheen wel goed zonlicht kon verdragen.
Hoe ziet het eruit?
De huidafwijkingen bij PMLE ontstaan meestal 24 tot 48 uur na de
blootstelling aan het zonlicht. Soms duurt het enkele dagen langer voordat
de verschijnselen optreden.
De meest voorkomende huidafwijkingen zijn jeukende plekken op de aan licht
blootgestelde huid. Behalve rode papeltjes worden ook wel blaasjes, oedeem
en schilfering gezien. Aanvankelijk blijven de afwijkingen beperkt tot de
aan licht blootgestelde huid, maar de huidreacties kunnen zich uitbreiden
naar niet aan licht blootgestelde delen van de huid.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Vaak is op basis van het beloop van de klachten door uw huisarts al de
juiste diagnose te stellen. Om na te gaan of de PMLE wordt veroorzaakt door
UVA of UVB kan de huisarts u doorverwijzen naar de dermatoloog die door
middel van lichttesten de boosdoener kan ontmaskeren. Overigens is ook op
eenvoudige manier uit uw verhaal op te maken om welke vorm van UV licht het
gaat. Wanneer de problemen ook ontstaan achter glas, bij gebruik van goede
zonnebeschermingsproducten, of bij bewolkt weer is UVA de meest
waarschijnlijke veroorzaker van de klachten.
Hoe wordt het behandeld?
Lichtgewenning
-
zon
Bij de meeste vormen van PMLE is het voldoende om de huid in het voorjaar
geleidelijk aan het zonlicht te laten wennen. Door deze langzame gewenning
wordt de huid iets dikker en wordt pigment aangemaakt waardoor bescherming
optreedt tegen het ultraviolet licht. In het voorjaar (maart/april) kan
dan dagelijks de blootstelling aan de zon worden uitgebreid.
Vanzelfsprekend moet op zonnige dagen meer voorzichtigheid in acht genomen
worden dan op bewolkte dagen.
-
belichting in het ziekenhuis.
Afhankelijk van de soort PMLE (veroorzaakt door UVA of UVB) en de ernst
van de aandoening kan gekozen worden voor ‘hardingskuren’ van de huid op
de polikliniek dermatologie in het ziekenhuis. Hierbij wordt ieder
voorjaar gedurende een aantal weken, 2 tot 3 keer per week, de huid
belicht met een ultraviolet lichtbron.
-
Zonnebrandcrème
Zonnebrandmiddelen beschermen de huid maar tot op zekere hoogte tegen het
ontstaan van PMLE omdat de meeste crèmesalleen bescherming bieden tegen
UVB, terwijl de meeste vormen van PMLE worden veroorzaakt door UVA. Een
sunblocker is daarom een betere keus, hoewel deze ook niet gegarandeerd
álle UVA kan tegenhouden. Voorzichtigheid is dus altijd geboden. De enige
zonnebrandcrème die op doktersrecept wordt vergoed is Contralum Ultra.
-
Geneesmiddelen
In uitzonderlijke gevallen kan PMLE worden behandeld met geneesmiddelen.
Deze middelen behoren tot de groep geneesmiddelen die ook tegen malaria
worden voorgeschreven. PMLE heeft echter niets met malaria te maken.
Hoe voorkóm ik een uitbraak van PMLE?
-
Gewenning aan de zon in het voorjaar
verkleint het risico op (ernstige) aanvallen van de huidverschijnselen
van PMLE.
-
De beschermingsmaatregelen tegen
zonblootstelling die voor iedereen gelden zijn bij
mensen die bekend zijn met een PMLE van extra groot belang en dienen bij
hen ook nog strenger te worden toegepast.
-
Vermijdt plotselinge blootstelling aan
felle zon (wintersportvakanties!).
Wat zijn de vooruitzichten?
Bij de meeste patiënten met PMLE beginnen de klachten in het (vroege)
voorjaar. Bij herhaalde blootstelling aan licht zal de frequentie van
aanvallen in de loop van de zomer sterk afnemen en in de herft en winter
volledig verdwijnen. In het volgende voorjaar begint de hele cyclus weer
opnieuw. De intensiteit van de klachten kan per jaar wisselen. Gelukkig
verdwijnt de PMLE bij de meeste mensen na verloop van een aantal jaar
spontaan. |